30 ऑगस्ट हा महान वैज्ञानिक जे जे थॉमसन यांचा स्मृतिदिन
जे जे थॉमसन: इलेक्ट्रॉनचे शोधक
सर जोसेफ जॉन थॉमसन, ज्यांना जे जे थॉमसन म्हणून ओळखले जाते, हे एक प्रसिद्ध ब्रिटीश भौतिकशास्त्रज्ञ होते. त्यांना इलेक्ट्रॉनच्या शोधाचे श्रेय दिले जाते, जो पहिला सबॅटॉमिक कण आहे. या शोधाने आधुनिक भौतिकशास्त्रात एक क्रांती घडवून आणली.
जीवन आणि कारकीर्द:
- जन्म: 18 डिसेंबर 1856, मँचेस्टर, इंग्लंड.
- शिक्षण: मँचेस्टर विद्यापीठ आणि केंब्रिज विद्यापीठ.
- कार्य: कॅव्हेंडिश प्रयोगशाळेचे प्रमुख.
- पुरस्कार: 1906 मध्ये भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक.
महत्वपूर्ण योगदान:
- इलेक्ट्रॉनचा शोध: कॅथोड किरणांवरील प्रयोगांच्या आधारे त्यांनी इलेक्ट्रॉनचा शोध लावला.
- अणुचे प्लम पुडिंग मॉडेल: अणुच्या संरचनेचे एक प्रारंभिक मॉडेल मांडले.
- वायूच्या विद्युत संवहनावरील संशोधन: या क्षेत्रात त्यांचे योगदान उल्लेखनीय आहे.
अणुचे प्लम पुडिंग मॉडेल:
थॉमसन यांनी सुचवले की, अणु हा एक गोलाकार पिंड आहे ज्यामध्ये सकारात्मक विद्युतभार सर्वत्र समानपणे पसरलेला असतो आणि त्यामध्ये इलेक्ट्रॉन (ऋण विद्युतभार) खीरमध्ये बदामाप्रमाणे असतात. हे मॉडेल नंतर रदरफोर्डच्या अणु मॉडेलने बदलले, परंतु ते आधुनिक अणु सिद्धांताचा पाया बनले.
कामगिरी:
- थॉमसन एक उत्कृष्ट शिक्षक होते आणि त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली अनेक शास्त्रज्ञांनी नोबेल पारितोषिक मिळवले.
- त्यांनी अनेक शोधनिबंध आणि पुस्तके लिहिली ज्यांनी भौतिकशास्त्राच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
निष्कर्ष:
जे जे थॉमसन यांचे काम आधुनिक भौतिकशास्त्राच्या विकासासाठी फार महत्वाचे होते. त्यांच्या शोधांनी अणु आणि इलेक्ट्रॉन यांच्याबद्दल आपले ज्ञान बदलून टाकले आणि त्यामुळे इलेक्ट्रॉनिक्स, न्यूक्लियर फिजिक्स आणि इतर अनेक शाखांचा उदय झाला.
