वात्सल्य योजना

वात्सल्य योजना

 सरकारने राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) अंतर्गत नवीन योजना सुरू केली आहे, जी मुलांच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी तयार करण्यात आली आहे. केंद्रीय अर्थसंकल्प 2024 मध्ये जुलै महिन्यात जाहीर झालेली NPS वात्सल्य योजना 18 सप्टेंबर रोजी भारताच्या वित्त मंत्री निर्मला सीतारामन यांनी सुरू केली. पेन्शन फंड रेग्युलेटरी अँड डेव्हलपमेंट अथॉरिटी (PFRDA) अंतर्गत ही योजना व्यवस्थापित केली जाणार आहे. या योजनेद्वारे पालक आणि कायदेशीर पालकांना मुलांच्या निवृत्ती निधीमध्ये गुंतवणूक करता येईल, जी त्यांच्या बालपणापासून ते 18 वर्षांपर्यंत वाढवता येईल.

1) NPS वात्सल्य खाते कसे उघडता येईल?

NPS वात्सल्य खाते उघडणे सोपे आहे आणि ते ऑनलाइन किंवा अधिकृत ठिकाणांवर (POPs) जसे की इंडिया पोस्ट आणि बँकांमध्ये उघडता येते. ऑनलाइन खाते उघडण्याची प्रक्रिया:

1. eNPS वेबसाइटला भेट द्या.
2. राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) ड्रॉपडाउन यादीतून ‘NPS वात्सल्य (अल्पवयीन)’ निवडा आणि ‘आता नोंदणी करा’ वर क्लिक करा.
3. पालकाचे तपशील प्रविष्ट करा – जन्मतारीख, PAN क्रमांक, मोबाइल क्रमांक आणि ईमेल.
4. ‘नोंदणी सुरू करा’ वर क्लिक करा.
5. पालकाच्या मोबाइल क्रमांकावर आणि ईमेलवर OTP तपासून घ्या.
6. तपासणी पूर्ण झाल्यानंतर एक अॅक्नॉलेजमेंट क्रमांक दिसेल; ‘सुरू ठेवा’ वर क्लिक करा.
7. मुलाचे आणि पालकाचे तपशील भरा, आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा आणि ‘पुष्टी करा’ वर क्लिक करा.
8. रु. 1,000 ची प्रारंभिक रक्कम जमा करा.
9. तुमचा PRAN तयार होईल आणि NPS वात्सल्य खाते मुलाच्या नावावर उघडले जाईल.

POPs द्वारे खाते उघडण्यासाठी PFRDA च्या वेबसाइटवर सर्व POPs यादी उपलब्ध आहे.

2) NPS वात्सल्य योजना कोणासाठी खुली आहे?

– 18 वर्षांखालील भारतीय नागरिक.
– अनिवासी भारतीय (NRI) आणि भारताचे परदेशी नागरिक (OCI) जे 18 वर्षांखालील आहेत.
– पालक किंवा कायदेशीर पालक ज्यांना त्यांच्या अल्पवयीन मुलांसाठी खाते उघडायचे आहे.

3) NPS वात्सल्य योजना कशी कार्य करते?

NPS वात्सल्य योजना हे एक बचत-कम- पेन्शन योजना आहे ज्यात पालक अल्पवयीन मुलांसाठी NPS खात्यात गुंतवणूक करू शकतात. जेव्हा मूल 18 वर्षांचे होते, तेव्हा खाते आपोआप नियमित NPS Tier I खात्यात रूपांतरित होते. या योजनेद्वारे प्रारंभिक गुंतवणूक आणि संरचित बचत सुनिश्चित केली जाते, ज्यामुळे मुलांसाठी मजबूत आर्थिक पाया तयार होतो. ही योजना मुलाचे भविष्य सुरक्षित करते आणि NPS संरचनेत सातत्यपूर्ण सहभाग प्रोत्साहन देते.

4) या योजनेत किती रक्कम किमान जमा करता येईल?

NPS वात्सल्य खात्यात किमान वार्षिक योगदान रु. 1,000 आहे, आणि जास्तीत जास्त रकमेवर कोणतीही मर्यादा नाही.

5) किती रक्कम काढता येईल, कधी आणि व्याजाबद्दल काय?

NPS वात्सल्य योजना अल्पवयीन मुलाच्या 18 व्या वर्षापूर्वी विशिष्ट अटींनुसार अंशतः पैसे काढण्याची परवानगी देते. पालक किंवा पालक:

– योगदान केलेल्या रकमेच्या 25% पर्यंत पैसे काढू शकतात.
– खाते 3 वर्षे सक्रिय झाल्यानंतरच पैसे काढू शकतात.
– 18 व्या वर्षापूर्वी पैसे काढण्यासाठी तीन वेळा संधी असते.
– शिक्षण, विशिष्ट आजारांवरील उपचार, किंवा 75% पेक्षा जास्त अपंगत्व असल्यास पैसे काढले जाऊ शकतात.

मुले अठरा वर्षानंतरच्या वयात पोहोचल्यानंतर NPS वात्सल्य खात्याचे नियमित NPS खात्यात रूपांतर होण्याऐवजी ते बंद करण्याचा पर्याय सुद्धा आहे.

Website